Giao dịch theo dòng tiền và cách phát hiện dòng tiền lớn tham gia

Ở thị trường chứng khoán Việt Nam, các nhà đầu tư thường xuyên nghe đến cụm những cụm từ như: xác định dòng tiền, kỹ thuật phân tích dòng tiền, chiến lược giao dịch theo dòng tiền,… Vậy dòng tiền ở đây là gì?

Có rất nhiều người hiểu nhầm dòng tiền ở đây chính là dòng tiền từ hoạt động kinh doanh, đầu tư, tài chính trong bảng lưu chuyển tiền tệ của báo cáo tài chính doanh nghiệp. Sự thật không phải thế! Dòng tiền ở đây chính là khối lượng khớp lệnh từng phiên của một cổ phiếu hay chỉ số chứng khoán nào đó.

Để hiểu rõ hơn về cách xác định, phân tích và xây dựng chiến lược giao dịch theo dòng tiền như thế. Mời bạn cùng Finashark để tìm hiểu hơn vấn đề này nhé!

1. Nguồn gốc hình thành khái niệm dòng tiền

Có rất nhiều giải thích về nguồn gốc hình thành khái niềm dòng tiền (hay khối lượng giao dịch) nhưng để chọn ra phương pháp quan tâm nhiều nhất đến khối lượng giao dịch đầu tiên nhất, cụ thể nhất,…Không thể là lý thuyết nào khác ngoại trừ phương pháp VSA – Volume Spread Analysis.

Giả thiết của phương pháp VSA này là việc giá  cổ phiếu dịch chuyển là do tác động những tay to chi phối cung, cầu cổ phiếu hoặc cả thị trường. Những tay to này còn có nhiều tên gọi khác nhau như: nhà tạo lập, đội lái, nhà cái,… Những tay to này có rất nhiều tiền cũng như kiến thức, họ là những người làm chủ cuộc chơi và những nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ thì có thể kiếm tiến trên thị trường bằng cách nương theo họ, đón những cơn sóng mà họ tạo ra.

Trước khi đi vào cách thức giao dịch theo phương pháp này, chúng ta nhắc qua 1 chút về tác giả của phương pháp này. Có 3 cái tên được cân nhắc đó là: Jesse Livermore, Richard Wyckoff và Tom Williams.

Jesse Livermore đã từng đề cập đến một lý thuyết dựa trên những hành vi thao túng thị trường, ông cũng đã ứng dụng nó trong sự nghiệp giao dịch của mình nhưng ông chưa đưa ra được phương pháp cụ thể.

Richard Wyckoff đã đề xuất ý tưởng “hợp nhất” sau khi phỏng vấn hàng loạt các Trader, nhằm giải thích các giai đoạn của thị trường bao gồm tích lũy, tăng trưởng, phân phối, và suy giảm.

Tom Williams phát triển phương pháp dựa trên ý tưởng của Wyckoff và đặt ra tên của nó là phương pháp Phân tích VSA.

2. VSA đã phân tích dòng tiền như thế nào?

Ở phần trên chúng ta có đề cập về giá cổ phiếu chuyển động theo 4 giai đoạn: Tích lũy, Tăng trưởng, Bão hòa và Suy thoái.

Đặc điểm về sự biến động giá và khối lượng ở từng giai đoạn như sau:

- Tích lũy: đồ thị trong xu hướng đi ngang, biên độ giá hẹp, kèm theo đó là thanh khoản ở mức thấp.

- Tăng trưởng: đồ thị đang trong xu hướng tăng, biên độ giá mở rộng, thanh khoản tăng mạnh.

- Bão hòa: đồ thị chững lại đà tăng bắt đầu đi ngang, biên độ giá vẫn lớn, thanh khoản ở mức cao.

- Suy thoái: đồ thị vào xu hướng giảm điểm, biên độ phiên giảm lớn, thanh khoản lúc đầu sẽ cao cho đến khi cung cạn dần.

Đó là câu chuyện trên đồ thị, câu chuyện đằng sau bức tranh đó là:

Bước 1: Nhà cái mua vào cổ phiếu khi giá của chúng còn rẻ, đây là quá trình giá tích lũy thời gian có thể kéo dài từ 3 đến 6 tháng hoặc lâu hơn.

Bước 2: Nhà cái sẽ đẩy giá tăng lên và gây sự chú ý nhà đầu tư nhỏ lẻ bằng những thông tin tốt, kết quả lợi nhuận tích cực,…Và một số người bắt đầu mua vào trong quá trình giá tăng này.

Bước 3: Đến khi đủ lượng lớn nhà đầu tư nhỏ lẻ bắt đầu mua vào thì tay to sẽ đồng thời bán cổ phiếu dần dần – gọi là quá trình phân phối. Khi giá tăng mạnh khiến các nhỏ lẻ hưng phấn nhất cũng chính là lúc quá trình phân phối hoàn thành.

Bước 4: Sau khi nhà cái được phần lớn cổ phiếu thì họ cũng rút lui, chỉ còn các nhỏ lẻ ở lại cầm cổ phiếu với nhau, đến khi hết cầu và không có lực đỡ từ dòng tiền lớn thì giá cổ phiếu sẽ giảm không phanh. Đôi khi còn có lực đạp giá bằng cách đẩy cung từ nhà cái để ép giá giảm sâu. Đây là quá trình cuối cùng – đạp giá, là lúc những người mua phải giá cao trở thành những người bị kẹp hàng và thua lỗ. Cuối cùng khi giá giảm đủ sâu, các nhà cái có lời thì họ bắt đầu quá trình thu gom cổ phiếu ở mức giá thấp và chu kỳ lại tiếp tục.

Vậy có cách nào để nhà giao dịch kiếm được tiền?

Hãy nhớ rằng cổ phiếu không có tạo lập, nhà cái, đội lái,… thì sẽ thanh khoản rất thấp, kém sôi động và giá cứ nằm yên 1 chỗ. Vì thế đây cũng là một bộ phận giúp thị trường sôi động hơn, tất nhiên giao dịch có rủi ro nên nhà giao dịch tập cách kiềm chế lòng tham và phân tích những cơ hội nào đáng tham gia và cơ hội nào không.

Để kiếm tiền từ giao dịch, nhà giao dịch cần xác định được thời điểm chuyển giao giữa chu kỳ tích lũy lên chu kỳ tăng trưởng. Đó là khung thời gian thích hợp nhất để đầu tư.

Giai đoạn này có 2 đặt điểm là: (1) Thoát khỏi nền giá tích lũy trước đó và (2) Thanh khoản ở phiên bứt phá vượt hơn 1.5 lần khối lượng trung bình 20 phiên.

Nếu bạn cảm thấy khó khăn trong xác định chu kỳ biến động của cổ phiếu và xem xét dòng tiền thì dưới đây sẽ là giải pháp cho bạn.

3. Ba bước để phát hiện dòng tiền cùng Finashark

Bước 1: Cổ phiếu đang ở chu kỳ nào?

Tương tự 4 giai đoạn trong VSA là tích lũy, tăng trưởng, bão hòa và suy thoái. Hệ thống đánh giá chu kỳ của Finashark giúp nhìn được 4 thời điểm tương ứng: Hồi phục, Tăng trưởng, Dẫn dắt và Suy yếu.

Để bạn hiểu rõ hơn, chúng tôi sẽ dùng VNM làm ví dụ.

Hiện tại VNM đang ở pha dẫn dắt và có khuynh hướng về pha suy yếu nên chưa phù hợp để mua mới.

Lưu ý: Cân nhắc tham gia khi chỉ báo chuyển pha từ hồi phục sang tăng trưởng.

Bước 2: Dòng tiền lớn có vào cổ phiếu không?

Tiếp tục với VNM, chỉ báo dấu vết dòng tiền cho thấy tiền lớn đã mua mạnh VNM từ 30 phiên trước đó, dù lực mua vẫn duy trì nhưng thời điểm này họ có thể bán chốt lời bất cứ lúc nào nên sẽ chưa thể tham gia

Lưu ý: Chỉ tham gia khi dòng tiền lớn mới bắt đầu mua mạnh vào để rủi ro áp lực chốt lời không lớn

Bước 3: Sức mạnh dòng tiền như thế nào?

Mặc dù đà tăng mạnh nhưng dòng tiền và sức mạnh xu hướng ở dưới mức trung bình nên cho thấy dư địa tăng tiếp của VNM không còn nhiều.

Lưu ý: Mua vào mạnh khi đà tăng mạnh mà dòng tiền và du hướng duy trì ở mức cao.

Tóm lại, ở bài viết hôm nay chúng tôi hy vọng rằng bạn đã nắm được chu kỳ của cổ phiếu biến động như thế nào và biết cách phân tích sự biến động giá cũng như dòng tiền (khối lượng) như thế nào. Cám ơn sự đồng hành của bạn với Finashark trong suốt thời gian qua và sắp tới nữa.

4. VSA vẫn có thể được nâng cấp nhờ hệ thống máy tự học (Machine Learning).

Trong kỷ nguyên chứng khoán thập kỷ trước (tính đến trước năm 2010), hành vi của Phe tạo lập (nhà cái), cũng như dòng tiền thông minh (đội lái) có thể dễ phát hiện dựa trên hành vi lặp lại của những lệnh kê giá trên sàn. Nhưng với sự phát triển của kỹ thuật giao dịch mới với ứng dụng hệ thống đặt lệnh tự động, những kỹ thuật giao dịch cũng bị điều chỉnh đi ít nhiều.

Do vậy, phương pháp VSA thời điểm này không mang tính chính xác đến điểm số, mà mang tính kỳ vọng hình thành nền giá trong giai đoạn tích lũy và kỳ vọng điểm lệnh để tham gia cú bứt phá sau đó.

Video: Giới thiệu công cụ Xác định dòng tiền

Để giải quyết câu chuyện nhiễu tín hiệu dòng tiền, Finashark sử dụng hệ thống máy tự học (Machine Learning) nhằm tiếp tục xác định hành vi của Nhà cái có tuân thủ các bước phân tích dòng tiền từ VSA hay không. Cụ thể:

Bước 1: Nạp dữ liệu giao dịch từ cổ phiếu cần quan sát, dữ liệu được tính từ ngày đầu cổ phiếu được quan sát đến hiện tại. Bên cạnh đó, các biến động về dữ liệu cơ bản, khối lượng cổ phiếu trao tay cũng được ghi nhận.

Bước 2: Máy tự học so sánh hàng loạt các lệnh giao dịch và gắn thẻ (tag) vào bất cứ lệnh giao dịch nào nghi ngờ là từ Nhà tạo lập và đội lái, số còn lại được ghi nhận là dòng tiền nhỏ lẻ. Thường thì các hành vi giao dịch như lặp lại số lượng lệnh cụ thể, lặp lại thời gian giao dịch cụ thể, tỉ lệ lãi/lỗ cụ thể… sẽ được phát hiện trong quá trình này.

Bước 3: Giả lập môi trường dữ liệu bằng Monter Carlo, với hơn 100.000 kịch bản giao dịch. Sau đó quan sát vận động từ các luồng tiền được gắn Tag. Nếu trường hợp Tag sai và không có ý nghĩa, máy sẽ tự động xóa Tag và quay trở lại bước 2.

Bước 4: Đưa ra kết quả.

Nhờ hệ thống máy tự học, phương pháp VSA được nâng lên tầm mới. Bên cạnh đó, các dữ liệu về định lượng: xác suất đảo chiều, lực nén và mức độ cảnh báo điều chỉnh cũng được đưa ra. Đồng thời, tốc độ thay đổi dòng tiền cũng trở thành điểm cốt lõi trong bộ phát tín hiệu Trading ngắn hạn từ Finashark.

 

Đăng ký sử dụng công cụ Xác định dòng tiền bằng 1 trong 2 cách sau:

Cách 1: Đăng ký dịch vụ tại đây (Các gói Free, Standed, Premium, VIP đều có thể đùng được)

Cách 2: Mở tài khoản giao dịch với FinaShark tại đây (Tặng gói VIP, hoàn phí,...)