Tỷ lệ NIM giảm đáng kể vì lợi suất gộp giảm mạnh
Tỷ lệ NIM giảm 78 điểm cơ bản so với quý trước xuống còn 3,22% vì lợi suất gộp giảm 114 điểm cơ bản so với quý trước xuống 9,07% trong khi chi phí huy động chỉ giảm 30 điểm cơ bản so với quý trước xuống còn 6,32%. Mức giảm tỷ lệ NIM của STB có lẽ mạnh nhất trong số các NHTM HSC khuyến nghị.
Tỷ lệ NIM Q3/2023 thấp hơn nhiều so với kỳ vọng do lợi suất gộp giảm mạnh. STB có vẻ đã triển khai các chương trình cho vay ưu đãi nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn và có thể đã thực hiện gói cho vay hỗ trợ BAV (một khách hàng gặp khó khăn của STB), từ đó gây áp lực lên lợi suất cho vay của Ngân hàng.
Tính chung 9 tháng đầu năm 2023, tỷ lệ NIM tăng 84 điểm cơ bản so với cùng kỳ đạt 3,72% (với lãi dự thu đã được xử lý xong) với lợi suất gộp (tăng 303 điểm cơ bản so với cùng kỳ đạt 9,74%) tăng mạnh hơn chi phí huy động (tăng 248 điểm cơ bản so với cùng kỳ lên 6,36%). Theo đó, thu nhập lãi thuần giảm 16% so với cùng kỳ xuống còn 4,8 nghìn tỷ đồng trong Q3/2023 nhưng tăng 48% so với cùng kỳ đạt 16,4 nghìn tỷ đồng trong 9 tháng đầu năm 2023, bằng 69% dự báo của HSC.
Thu nhập ngoài lãi giảm vì thu nhập dịch vụ kém khả quan
Thu nhập ngoài lãi Q3/2023 giảm 17% so với cùng kỳ xuống 1.076 tỷ đồng, chủ yếu vì thu nhập lãi thuần giảm 30% so với cùng kỳ (xuống còn 720 tỷ đồng) mặc dù lãi thuần HĐ kinh doanh ngoại hối tăng 37% so với cùng kỳ đạt 300 tỷ đồng.
HSC tin rằng lãi thuần HĐ dịch vụ giảm chủ yếu vì thu nhập bancassurance kém khả quan trong khi dịch vụ thanh toán chưa hồi phục mạnh.
Chi phí hoạt động được kiểm soát tốt
Tổng chi phí hoạt động Q3/2023 giảm 3% so với cùng kỳ xuống còn 3.015 tỷ đồng. Trong đó, chi phí lương giảm 19% so với cùng kỳ xuống còn 1.603 tỷ đồng trong khi chi phí liên quan đến tài sản tăng 27% so với cùng kỳ lên 652 tỷ đồng. Trong kỳ, số lượng nhân viên gần như giữ nguyên ở 18.436 người. Tỷ lệ CIR tăng lên 50,8% từ 45,2% trong Q2/2023.
Tốc độ xử lý tài sản tồn đọng chậm lại
Ở phần ‘ngân hàng tốt’, tỷ lệ nợ xấu của STB tăng lên 2,2% (từ 1,79% trong Q2/2023) trong khi tỷ lệ nợ nhóm 2 giảm còn 0,71% (từ 1,16%). Hệ số LLR giảm còn 64% từ 77% tại thời điểm cuối Q2/2023.
Về khoản vay 3 nghìn tỷ đồng dành cho Bamboo Airways (BAV), HSC tin rằng Ngân hàng chưa đưa khoản vay này vào nợ xấu. Thay vào đó, STB đang làm việc với cơ quan quản lý để tìm ra các giải pháp tái cơ cấu, trong đó STB có thể chuyển khoản vay này thành vốn góp, từ đó trước mắt giảm được áp lực lên chất lượng tài sản (nhưng vẫn sẽ là gánh nặng đối với Ngân hàng trong dài hạn). Chúng tôi vẫn cho rằng STB sẽ không cấp thêm vốn/cho vay thêm đối với BAV. Hãng hàng không này đang dừng một số chặng bay quốc tế và có lẽ sẽ ghi nhận lỗ trong Q3/2023. Nếu điều này xảy ra, rủi ro đối với STB sẽ tăng lên.
Chi phí dự phòng Q3/2023 giảm 66% so với cùng kỳ xuống còn 827 tỷ đồng, tương đương chi phí tín dụng 0,73% (giảm từ 2,37% trong năm 2022). Chi phí dự phòng giảm kể từ Q3/2022 là có cơ sở vì STB đã trích lập dự phòng mạnh trong năm ngoái.
Cuối cùng, nợ xấu của STB tại thời điểm cuối Q3/2023 (Bảng 2) chỉ giảm 0,5 nghìn tỷ đồng so với quý trước (so với mức giảm 2,5 nghìn tỷ đồng mỗi quý trong các quý trước) xuống 14 nghìn tỷ đồng (tương đương 2,15% tổng tài sản,giảm từ mức 2,33% tại thời điểm cuối Q2/2023) – và HSC hơi thất vọng về điều này. Tuy nhiên, tốc độ xử lý tài sản tồn đọng chậm lại một phần là vì ảnh hưởng từ yếu tố BAV và kế hoạch tăng trưởng lợi nhuận cao (ở mức 50%).
HSC đang xem xét lại khuyến nghị, giá mục tiêu và dự báo
KQKD 9 tháng đầu năm 2023 đang theo đúng kỳ vọng và trên đà đạt dự báo cả năm của HSC nhưng với tỷ lệ NIM không đạt kỳ vọng và trái phiếu VAMC giảm chậm hơn ước tính, nên chúng tôi cho rằng tốc độ tái cơ cấu đang chậm lại.
STB hiện có P/B dự phóng năm 2023 là 1,09 lần; cao hơn 10% so với bình quân nhóm NHTM tư nhân ở mức 0,98 lần. HSC đang xem xét lại giá mục tiêu, khuyến nghị và dự báo.